THEATER | JUNI 2022
Diep beledigd door een reclamebord in een boekwinkel, bevriezen de piekergedachten van een jonge vrouw haar op de drempel. Moet ze zich omdraaien? Met iemand praten? Hen verwijten dat ze waardeloze stereotypen in stand houden? Of moet ze gewoon gaan? Alweer. Niet vandaag.
Olympe is een toneelstuk over woorden en oorlog. Over Olympe de Gouges, de uitzonderlijke toneelschrijver die tijdens de Franse Revolutie vocht voor vrouwenrechten en daarvoor werd geguillotineerd. Ze wordt door onze held opgeroepen om revolutie, wraak en cancel culture af te wegen tegen geduld en vergiffenis. Maar het vrouwzijn is er niet makkelijker op geworden in de driehonderd jaar sinds ze haar laatste stuk schreef.
Met het maken van Olympe wilde ik de eindeloosheid van vrouwenhaat als gevolg van de vorm van onze taal bevragen (en dan met name het Nederlands en Frans). En door Olympe de Gouges op het schavot uit te nodigen, is het ook een ontmoeting van twee toneelschrijvers die debatteren over welke verhalen te vergeten en welke ze moeten blijven schrijven.
EEN KOPTEKST
Ik schreef de tekst in oktober 2021 en ontwikkelde die verder met de hulp van Casper Vanderputte. Niet lang daarna werkte ik met de getalenteerde Belgische acteurs Nikki Deras en Anneliese Billen, die hun eigen ervaringen met vrouwzijn en gegenderde taal meebrachten. We repeteerden in een zeer kort tijdsbestek van slechts vijf dagen.
In mijn enscenering streefde ik naar soberheid, om ruimte te maken voor de inhoud van het debat, om ervoor te zorgen dat het gehoord zou worden – en dat is best ongemakkelijk, taal. Tegelijkertijd, is het ook een waanzinnig verhaal over twee fantastische sterke denkers, die een nieuwe poging wagen om dapper te zijn.
RECENSIE
Na de voorstelling op afstudeerfestival Gemaakt schreef de Theaterkrant het volgende over ons werk:
De set is intiem. Het publiek zit in een hoek van negentig graden rondom het kleine speelvlak, waar enkele stapels boeken liggen en een aantal witte doeken de hoogte van de ruimte accentueren. De regie is sober. Bijna een uur lang staat Nikki Deras, die zeer overtuigd speelt, op een van de stapels boeken.
Wat volgt is een wervelende dialoog tussen ‘het meisje’ en De Gouges (functioneel ingehouden gespeeld door Anneliese BillenAnneliese Billen), waarin we diep in de ziel kijken van het hoofdpersonage. Ze worstelt niet alleen met haar identiteit, maar heeft ook grote levensvragen. We scrollen door haar jeugd en haar scherpe oordelen over andere vrouwen, om te belanden in de vele vertwijfelingen die zich afspelen in haar hoofd. Zorgvuldig gekozen geluidsfragmenten en muziek ondersteunen effectief sfeer en emotie. De timing van het spel is haarscherp. Humor en ontroering wisselen elkaar af en tussen de bedrijven door krijgen we ook een vleugje ongeschreven geschiedenis mee. Vanuit het feminine oogpunt van De Gouges natuurlijk. Wat een gelaagd, doorvlochten werk – en zo grappig ook! Behendig monteert Thoden van Velzen nog wat hedendaagse elementen in haar stuk, waarin elk woord op de weegschaal ligt – ook in politieke zin.
Olympe speelde als mijn afstudeervoorstelling aan Toneelacademie Maastricht tijdens Festival Gemaakt. De voorstelling werd aangevuld met de lezing Citoyenne, of de 18 gram die van mij overbleef, over het leven van de Gouges en ook op het festival te zien.